Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու պատվար Ալեքսանդր Մանթաշյանց

«Իբրև հայ, նա ջերմեռանդ ազգասէր էր, պահպանողական, հաւատարիմ հայոց եկեղեցուն: Սէրը դէպի եկեղեցին մեծ էր նրա մէջ և յարգանքը դէպի հայ եկեղեցական դասակարգը` անսահման: Այդ յատկութիւններին պէտք է վերագրել, որ նա առատաձեռնութեամբ գումարներ և նւերներ յատկացրեց Պարիզում հայոց եկեղեցի շինելու, Թիֆլիսի վանքի Մայր եկեղեցին նորոգելու, Էջմիածնի տաճարը վերանորոգելու, Էջմիածնի վեհարանը շինելու, Ներսիսեան դպրոցի շինելու:

Եւ ոչ մի հայ հարուստ կենդանութեան ժամանակ այնքան լայն չբացեց իր քսակը բարեգործական, ազգային և կրթական նպատակների համար, ինչպէս Ալ. Մանթաշեանը: Իր բարեգործութիւնները և նուէրները նա ամենից առաջ կատարում էր իբրև հայ քրիստոնեայ և ապա իբրև մարդ:

Նրա՝ յօգուտ եկեղեցիների և տաճարների տուածը ոչ թէ փառասիրութեան արդիւնք է, այլ համոզման, անկեղծ զգացումների և հետևանք այն գաղափարի, որ նա ունէր հայութեան և ազգութեան մասին: Ալ. Մանթաշեանը հայ էր, բայց հայ քրիստոնեայ, այսինքն մինը այն հայերից, որոնց համար հայութիւնն ու եկեղեցին միևնոյն գաղափարներն են, իրարից անբաժանելի, իրար միացած և շաղկապուած. առանց եկեղեցու՝ հայութիւնը աներևակայելի էր Մանթաշեանի համար, և հայութեան գոյութիւնը, պահպանութիւնը նա եկեղեցու մէջ էր տեսնում, ուստի և հէնց Պարիզի պէս քաղաքում նա հայութիւնը պահպանելու, հայութիւնը ներկայացնելու միակ միջոցը համարում էր եկեղեցին: Այդ զգացումը խոր էր նրա մէջ մինչև այն աստիճան, որ նա կտակով արգելում է իր զաւակներին և թոռներին ամուսնանալ ոչ-լուսաւորչականի հետ»:

«Արօր» (Թիֆլիս), 1911 թ․

Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Սամվել Կարապետյան․ վերընթաց
• Խրիմյան Հայրիկն ու Թոմաս Էդիսոնը
• Ահարոնյանն ու Ռոմանոսը
• Առաքինություն
• Տերը զորություն տա նրան և հանուն արդարության կալանավորված մյուսներին
• Հայերը Մեքսիկայում
• «Հայերի մեջ առաջին գեներալն էիր, այնինչ ռուսաց մեջ քո նման շատերը կան»
• ՈՒ․ Սարոյեան իր մասին
• Տուժեց նաև Սբ Գևորգ հայոց եկեղեցին
• Սամվել Կարապետյանը՝ Ռուսական ՈՒղղափառ Եկեղեցու (ՌՈՒԵ) բարերար
• Հուդաներ և անաստվածներ
• Եկեղեցու բռնազավթման փորձը
• Նոր մեդալ
• Անհրաժեշտության դեպքում կարող եք կապ հաստատել
• Զուգահեռները թողնում եմ ձեզ
• «Սեպտեմբերյան առավոտ»
• Դժբախտ հեծյալը
• Չարիքներէն փոքրագոյնը
• Բէհբուտ խան Ջիվանշիրի ահաբեկումը
• Հայոց ցեղասպանություն-110

Մեկնաբանություններ